De poging om de Turkse regering omver te werpen lijkt zaterdagochtend te zijn uitgedraaid op een mislukking.

Regeringstroepen hebben in de nacht van vrijdag op zaterdag 104 coupplegers in Turkije gedood, zo liet waarnemend legerleider Umit Dundar zaterdag weten.

In totaal zijn 194 mensen bij de poging tot staatsgreep om het leven gekomen. Onder hen waren behalve de 104 rebellen ook 47 burgers. Verder kwamen 41 politieagenten om het leven en twee militairen die niet bij de coup waren betrokken.

Het aantal mensen dat gewond raakte is opgelopen tot 1.154. Rebellerende militairen probeerden afgelopen nacht met behulp van tanks en helikopters de regering omver te werpen. Ze blokkeerden daarbij onder meer bruggen over de Bosporus en beschoten het parlementsgebouw in Ankara.

Erdogan terug in Turkije

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan keerde vrijdagnacht per vliegtuig vanuit Marmaris terug in Istanbul. Dat was kort nadat premier Binali Yildirim meldde dat de situatie na de legeropstand “grotendeels” onder controle was.

Erdogan heeft zijn aanhangers gezworen dat de coupplegers hun straf wegens hoogverraad niet zullen ontlopen. De schuldigen moeten volgens de president worden gezocht in kringen van de Gülenbeweging. Zijn politieke tegenstander, de geestelijke Fethullah Gülen, ontkent betrokkenheid.

Coup legerofficieren

De coupplegers verklaarden vrijdagavond op de staatszender TRT de macht te hebben overgenomen. Twee bruggen over de Bosporus tussen het Aziatische en Europese deel van Turkije werden door delen van het leger afgesloten en vliegvelden onder controle gebracht. Op het parlementsgebouw in Ankara werden twee luchtaanvallen uitgevoerd.

Erdogan riep zijn aanhangers vervolgens via Facetime op de zender CNN Türk op om ondanks een uitgaansverbod massaal de straat op te gaan uit protest tegen de staatsgreep. Daaraan werd massaal gehoor gegeven.

Zaterdagochtend gaven tientallen opstandige militairen op het Taksimplein in Istanbul en op één van de bruggen over de Bosporus zich over.

Waarnemend legerleider benoemd

Turkije heeft zaterdag Umit Dundar benoemd tot de nieuwe waarnemend legerleider.  Nadat in de chaos die volgde op de couppoging van een deel van het Turkse leger onduidelijk was waar zijn voorganger zich bevond, benoemden de Turkse autoriteiten Dundar.

Het hoofd van de strijdkrachten van Turkije is inmiddels gered nadat hij was gegijzeld, zei een hoge Turkse functionaris zaterdag. Het lot van legerleider Hulusi Akar was aanvankelijk onbekend. Hij bleek door rebellen te zijn vastgezet tijdens de poging tot staatsgreep.

Volgens het ministerie van justitie in Ankara zijn tot dusver meer dan 1.500 militairen opgepakt die ervan worden verdacht betrokken te zijn bij de couppoging. Als onderdeel van een grote zuivering in de strijdkrachten zijn voorlopig vijf generaals en 29 kolonels van hun post gehaald wegens hun rol in de couppoging.

Het hoofdkwartier van de strijdkrachten is inmiddels weer in handen van militairen die trouw zijn aan de huidige regering. Volgens een regeringswoordvoerder zijn er nog kleine verzetshaarden. Ook zijn er helikopters in handen van de opstandige militairen. Die worden neergehaald, zei hij.

Traditie Turkse leger

Het Turkse leger beschouwt zichzelf traditioneel als hoeder van de seculiere, modernistische traditie van de stichter van de Turkse Republiek, Mustafa Kemal Atatürk.

Het leger heeft in de twintigste eeuw verschillende malen een coup gepleegd; machtsovernames door het leger waren succesvol in 1960 en 1971, in 1980 mislukte een couppoging van het leger.

Het Turkse leger heeft coups doorgaans beraamd op momenten dat het leger de indruk kreeg dat burgerlijke politici te sterk afweken van de modernistische, seculiere lijn van Atatürk. Wel heeft het Turkse leger na verloop van tijd steeds weer de macht overgedragen aan burgerlijke politici.

bron: ANP/Z24

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl